Dư luận hoang mang về tính minh bạch thông tin đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp

         Kết quả cuộc khảo sát nước mắm toàn quốc do Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS) tiến hành trên 150 mẫu nước mắm thành phẩm đóng chai của 88 nhãn hiệu cho thấy 125/150 mẫu khảo sát có ít nhất 1 tiêu chuẩn (trên tổng số 5 tiêu chuẩn trong nhóm hoá học) không đạt so với tiêu chuẩn hoặc so với công bố trên nhãn hàng hoá. Đặc biệt, thông tin 101/150 mẫu thử, chiếm 67,33%, có chứa hàm lượng arsen (thạch tín) tổng vượt ngưỡng so với quy định của Bộ Y tế, 95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên được đánh giá có hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định… đã khiến cho người tiêu dùng hoang mang. Nhiều chuyên gia cho rằng, thông tin trên mập mờ, vì không đưa ra nước mắm nhiễm arsen hữu cơ hay vô cơ. Việc công bố của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS) khẳng định, “nước mắm vẫn an toàn”, các nhãn hiệu được khảo sát có sai phạm thì không nhận được câu trả lời cụ thể. “88 thương hiệu nước mắm, có tất cả các thương hiệu trên thị trường, trong đó có rất nhiều thương hiệu nổi tiếng. 

      Theo phân tích của một số chuyên gia hàng đầu về Công nghệ Sinh học và Thực phẩm cho biết, arsen tồn tại ở 2 dạng: một là arsen vô cơ, tức là arsen ở trạng thái nguyên tử hoặc phân tử chưa kết hợp với chất nào khác (tức arsen nguyên chất). Arsen vô cơ thì rất độc hại. Loại thứ 2 là arsen đã tham gia quá trình phản ứng hóa học và tạo thành arsen có hóa trị. Khi nó kết hợp với một chất nào đó tạo thành một hợp chất ở trạng thái hữu cơ. Loại arsen hữu cơ này không độc. Trong quản lý an toàn thực phẩm (ATTP), cơ quan chức năng chỉ quan tâm đến arsen vô cơ, tức là những gì độc hại mà nó gây ra đối với sức khỏe người tiêu dùng.

     Việc VINASTAS đã xác định 20 mẫu nước mắm không có arsen vô cơ trong số mẫu có arsen tổng hợp, thì có thể khẳng định các sản phẩm nước mắm này an toàn. Tuy nhiên, việc công bố của Hội này là chung chung, mập mờ, gây ra hoang mang dư luận, bởi người dân chỉ biết đó là arsen mà không biết đó là arsen vô cơ hay hữu cơ. Một số dư luân cho rằng: “Công bố được đưa ra quá vội vàng, không định nghĩa rõ ràng arsen hữu cơ hay vô cơ, phương pháp xét nghiệm từ đó cũng sẽ khác nhau. Về mặt nghiên cứu khoa học, như vậy là sai nguyên tắc. Một công bố lập lờ như vậy, chắc chắn sẽ làm người tiêu dùng hoang mang, có thể vô tình hay hữu ý làm hại các doanh nghiệp”. Ngoài ra, với việc tuyên bố 95,65% nước mắm có độ đạm cao có chứa nhiều arsen, nhưng không nói rõ là arsen hữu cơ hay vô cơ, thì có thể ảnh hưởng đến những nhà sản xuất nước mắm chứa nhiều đạm. Trong khi hiện nay, việc sản xuất nước mắm nhiều đạm đang được khuyến khích. 

    Thiết nghĩ để thể hiện tính minh bạch thông tin đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp đề nghị Cục  ATTP (Bộ Y tế) nên tiến hành kiểm tra và xác minh chính xác kết quả khảo sát nước mắm trên và giải quyết nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.